გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამიბისტროს ინფორმაციით, 2025 წლის 1 იანვრიდან 16 დეკემბრის ჩათვლით საქართველოდან ექსპორტირებულია 23.8 მლნ აშშ დოლარის ღირებულების 5.7 ათასი ტონა დაფნის ფოთოლი.

უწყებისვე ინფორმაციით, აღნიშნულ პერიოდში 1 კგ დაფნის ფოთლის საშუალო საექსპორტო ფასი 4.21$-ია, რაც 6.2%-ით მეტია გასული წლის შესაბამისი პერიოდის მაჩვენებელზე.

დაფნის ფოთლის ძირითადი საექსპორტო ქვეყნებია: ჩინეთი (3.8 ათასი ტონა), რუსეთი (1.0 ათასი ტონა), უზბეკეთი (344 ტონა), უკრაინა (241 ტონა) და სხვა.

გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს ინფორმაციით, დღეის მონაცემებით, უკვე ექსპორტირებულია 20 ათას ტონაზე მეტი ციტრუსი, რის შედეგადაც მიღებულია დაახლოებით, 12 მილიონი აშშ დოლარის ღირებულების შემოსავალი.

უწყებისვე ცნობით, არასტანდარტული ციტრუსის სუბსიდირების მიზნით, უკვე გამოყოფილია 4 მილიონი ლარი. შედეგად, გადამუშავებულია 12 ათასი ტონა არასტანდარტული ციტრუსი.

ფოთის მუნიციპალიტეტის ნიკო ნიკოლაძის სახელობის სხდომათა დარბაზში ქალაქის მთავარი საფინანსო დოკუმენტის საჯარო განხილვა გაიმართა.

2026 წლის ადგილობრივი ბიუჯეტი განსაზღვრულია 49 მილიონ 320 ათასი ლარის ოდენობით, რაც წინა წლის დამტკიცებულ ბიუჯეტთან შედარებით 4 მილიონ 500 ათასი ლარით მეტია.

ზრდა შეეხება ჯანმრთელობის დაცვისა და სოციალურ მიმართულებას, ასევე ინფრასტრუქტურული პროექტების, განათლების და ახალგაზრდული პროგრამების დაფინანსებას.

ასევე, 2026 წელს მუნიციპალიტეტი მიიღებს დაახლოებით 30 მილიონი ლარის ტრანსფერს რეგიონული განვითარების ფონდიდან, რომელიც ინფრასტრუქტურულ პროექტებზე იქნება მიმართული.

შეხვედრაზე ქალაქის მერმა ბექა ვაჭარაძემ და საკრებულოს თავმჯდომარემ ალექსანდრე ტყებუჩავამ მოქალაქეთა წინადადებები მოისმინეს და დასმულ შეკითხვებს უპასუხეს.

ბიუჯეტის პროექტი საჯარო განხილვაზე ფოთის მუნიციპალიტეტის მერიის საფინანსო-საბიუჯეტო და შესყიდვების სამსახურის უფროსმა, ვასილ თოდუამ წარადგინა.

2025 წლის აგვისტოს მდგომარეობით საქართველოს საერთაშორისო სავალუტო რეზერვები 5 მლრდ აშშ დოლარიდან და 5.2 მილიარდ აშშ დოლარამდე გაიზარდა

საქართველოს ეროვნული ბანკი რეზერვების შევსებაზე ორიენტირებული რჩება. აღსანიშნავია, რომ მიმდინარე პერიოდშიც ბაზრის ხელსაყრელი პირობებიდან გამომდინარე, სებ-ი რეზერვების შევსებას განაგრძობს. ჯამურად 2025 წლის იანვარ-ივლისში წმინდა შესყიდვებმა დაახლოებით 1.3 მლრდ დოლარი შეადგინა. მარტში 101.7 მლნ-ის, აპრილში 266.4 მლნ-ის, მაისში 245.4 მლნ-ის, ივნისში 266 მლნ-ის, ხოლო ივლისში 416.9 მლნ-ის წმინდა შესყიდვა განხორციელდა. წმინდა შესყიდვების აგვისტოს სტატისტიკა კი 25 სექტემბერს გამოქვეყნდება.

საერთაშორისო სავალუტო რეზერვები ქვეყნის მაკროეკონომიკური სტაბილურობის მნიშვნელოვანი გარანტორია. ეროვნული ბანკის გრძელვადიანი პოლიტიკა ყოველთვის მიმართულია საერთაშორისო რეზერვების დაგროვებასა და სარეზერვო აქტივების ეფექტურ მართვაზე – აგვისტოს მონაცემებით მიღწეული მაჩვენებელიც აღნიშნულის დასტურია.

2025 წლის აგვისტოს მდგომარეობით ოქროს წილი მთლიან საერთაშორისო სავალუტო რეზერვებში 15.1%-ს (786.9 მლნ აშშ დოლარი) შეადგენს. ოქროს ფასის ცვლილების შედეგად, მონეტარული ოქროს ღირებულება, მისი შეძენის მომენტიდან, 286.9 მლნ აშშ დოლარით გაიზარდა, რაც ეროვნული ბანკის რეზერვების დივერსიფიკაციის სტრატეგიის მართებულობას უსვამს ხაზს.

საქართველოს ეროვნული ბანკი ოფიციალური საერთაშორისო რეზერვების შესახებ განახლებულ მონაცემებს 2025 წლის 7 ოქტომბერს გამოაქვეყნებს.

ინფორმაციას ეროვნული ბანკი ავრცელებს.

„ეიპიემ ტერმინალს ფოთმა“ „ბიოდიზელი ჯორჯიასთან“ თანამშრომლობის მემორანდუმს (MoU) მოაწერეს ხელი, რითაც ერთობლივ ინიციატივას ჩაყარა საფუძველი, რომლის მიზანი ბიოდიზელის გამოყენებით ნავსადგურის ნახშირბადის კვალის შემცირებაა. ამის შესახებ ინფორმაციას „ეიპიემ ტერმინალს ფოთი“ ავრცელებს.

მათი ცნობთ, მემორანდუმის ფარგლებში, „ეიპიემ ტერმინალს ფოთი“ პარტნიორი კომპანიისგან შეიძენს ბიოდიზელს, რომელსაც მინერალურ დიზელთან ერთად გამოიყენებს საპორტო ტექნიკის მოხმარებისას. შეთანხმება ითვალისწინებს გარემოსთვის სასიკეთო შედეგების გაზომვასა და მაქსიმიზაციას, მათ შორის კვალიფიციური ექსპერტის ჩართვას CO₂-ის გამოყოფის შემცირების დასათვლელად და სტანდარტული მეთოდოლოგიის შემუშავებას შემცირების მონიტორინგისთვის, სათბურის აირების პროტოკოლის შესაბამისად.

ბიოდიზელის გამოყენება მინერალური დიზელის (ნავთობზე დაფუძნებული დიზელის) ნაცვლად მნიშვნელოვნად ამცირებს ნახშირორჟანგის (CO₂) გამოყოფას. კერძოდ, მინერალური დიზელის 1 ტონის წვისას, CO₂-ის ატმოსფეროში გამოყოფა დაახლოებით 2.68 ტონაა, ხოლო B100 ბიოდიზელის გამოყენების შემთხვევაში შესაძლებელია გამონაბოლქვის 85-90%-ით შემცირება.

„მდგრადობა ჩვენი ბიზნეს სტრატეგიის ბირთვია,“ – განაცხადა „ეიპიემ ტერმინალს ფოთის“ გენერალურმა დირექტორმა, ქრისტიან რიოდერმა.

პარალელურად, ორივე მხარე შეისწავლის ტექნიკურ და ოპერაციულ მოთხოვნებს ნავსადგურში ბიოდიზელის უსაფრთხო მიღების, შენახვისა და შერევის უზრუნველსაყოფად.

„ეს პარტნიორობა გვაძლევს შესაძლებლობას, კონკრეტული ნაბიჯებით შევამციროთ ნახშირბადის კვალი საპორტო ოპერაციებში და ამავდროულად ხელი შევუწყოთ ადგილობრივი განახლებადი ენერგიის განვითარებას.

ჩვენი კომპანია მიესალმება და აფასებს „ეიპიემ ტერმინალს ფოთის“ გარემოსდაცვით მდგრადობაზე ორიენტირებულ პოლიტიკას და მის პროაქტიულ მიდგომას მწვანე ტრანსფორმაციისა და სათბურის აირების (GHG) გამოყოფის შემცირებისკენ. ამ ძალისხმევის მხარდასაჭერად, შპს „ბიოდიზელი ჯორჯია“ მზად არის ფოთის ნავსადგურს მიაწოდოს მაღალი ხარისხის, განახლებადი და ეკოლოგიურად სუფთა საწვავი – ბიოდიზელი, რაც ეტაპობრივად შეუწყობს ხელს ჩვენი პარტნიორი კომპანიის ტექნიკასა და აღჭურვილობაში ჩვეულებრივი დიზელის ბიოდიზელთან შერევით ჩანაცვლებას,“ – განაცხადა შპს „,ბიოდიზელი ჯორჯიას“ მმართველმა პარტნიორმა, მურმან პატარაიამ.

მათივე ინფორმაციით, შპს „,ბიოდიზელი ჯორჯია“ უკვე ცხრა წელია საქართველოს ბაზარზე ოპერირებს და ეკოლოგიურად სუფთა ბიოსაწვავის საიმედო მწარმოებელია. საწარმოო პროცესები ხორციელდება განახლებადი ენერგიის სფეროში წამყვან ევროპულ პარტნიორებთან მჭიდრო თანამშრომლობით და სრულად შეესაბამება უმაღლეს საერთაშორისო სტანდარტებს. აღნიშნული ინიციატივა სრულად თანხვედრაშია „,ეიპიემ ტერმინალსის“ გლობალურ ვალდებულებებთან გარემოს დაცვისა და ინოვაციების მიმართულებით და ამასთანავე, ხელს უწყობს საქართველოში ადგილობრივი მდგრადი საწვავის წარმოების განვითარებას.

საქართველოს ეროვნული ბანკის მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტმა 2025 წლის 7 მაისის სხდომაზე მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთის (რეფინანსირების განაკვეთი) უცვლელად დატოვების გადაწყვეტილება მიიღო. მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთი 8 პროცენტს შეადგენს. ინფორმაციას საქართველოს ეროვნული ბანკი ავრცელებს. 

„ინფლაცია მიზნობრივ 3 პროცენტიან მაჩვენებელთან ახლოს ნარჩუნდება. აპრილის მდგომარეობით წლიურმა ინფლაციამ 3.4 პროცენტი შეადგინა, ხოლო საბაზო ინფლაცია, რომელიც სამომხმარებლო კალათიდან მაღალი მერყეობით გამორჩეულ სურსათის, ენერგომატარებლებისა და სიგარეტის ფასებს გამორიცხავს, 2.3 პროცენტი იყო. მიმდინარე წელს ინფლაციის დინამიკას, ერთი მხრივ, საერთაშორისო სურსათის ფასების მზარდი ტენდენცია განაპირობებს, რასაც, მიმდინარე ეტაპზე, გლობალურად დოლარის შესუსტების შედეგად, ლარის გაცვლითი კურსის შედარებით მყარი პოზიცია ამსუბუქებს. მეორე მხრივ, საერთაშორისოსთან ერთად სურსათის ინფლაციის ზრდა, 2025 წლის მარტიდან, ადგილობრივ ბაზარზე პურის ფასის ერთჯერადმა გაძვირებამ გამოიწვია. მნიშვნელოვანია, რომ ადგილობრივი ეკონომიკური ფუნდამენტური ფაქტორები კვლავ ფასების სტაბილურობის ხელშემწყობია. კერძოდ, ძლიერი ერთობლივი მოთხოვნის ფასებზე გავლენას წარმოების პოტენციალის გაუმჯობესება გარკვეულწილად ანეიტრალებს. ამის პარალელურად, გრძელვადიანი ინფლაციური მოლოდინები სტაბილურია, რაზეც ადგილობრივი (პურის ფასის ეფექტის გამორიცხვით) და მომსახურების ინფლაციების ინდიკატორების მიზნობრივ, 3 პროცენტიან მაჩვენებელთან ახლოს შენარჩუნება მიუთითებს.

გლობალურად არსებული ეკონომიკური გაურკვევლობის ფონზე, ინფლაციაზე როგორც ზრდის, ისე კლების მიმართულებით მოქმედი რისკები გამოიკვეთა. ერთი მხრივ, ბოლო პერიოდში მიმდინარე გლობალური მოვლენები ეკონომიკური ფრაგმენტაციის ნიშნებს გამოკვეთს, რაც სტაგფლაციურ რისკებს აძლიერებს და საქართველოში იმპორტირებული ინფლაციის ზრდის რისკებს წარმოშობს. მეორე მხრივ, როგორც უკვე აღინიშნა, დოლარის გლობალური ინდექსის (DXY) შესუსტებას ლარის დოლართან მიმართებით პოზიციების გაუმჯობესება მოჰყვა. ეს კი დოლარში დენომინირებული სესხების მომსახურების ტვირთს ამცირებს და, შესაბამისად, ამ არხით ინფლაციურ წნეხს ამსუბუქებს. პარალელურად, გლობალური მოთხოვნის შემცირებისა და ნავთობის მიწოდების ზრდის მოლოდინების ფონზე, საერთაშორისო ბაზრებზე ნავთობის ფასები კლებულობს. აღნიშნულს, ლარის დოლართან მყარი პოზიციის შენარჩუნებასთან ერთად, დისინფლაციური ეფექტი აქვს.

საქართველოში, ფასების სტაბილურობის შენარჩუნების პარალელურად, კვლავ ძლიერია ეკონომიკური აქტივობა. კერძოდ, 2025 წლის პირველ კვარტალში რეალური მშპ-ის ზრდამ, საშუალოდ 9.3 პროცენტი შეადგინა. აღნიშნულს დიდწილად ეკონომიკის სტრუქტურული ცვლილებები განაპირობებს, რაც მშპ-ის ზრდაში პროდუქტიული სექტორების კვლავ მაღალი წვლილით დასტურდება. თუმცა ამასთან, ძლიერი შიდა მოთხოვნაც მაღალი ეკონომიკური ზრდის ხელშემწყობია. ეს კი მოთხოვნის მხრიდან ფასებზე ზეწოლას საყურადღებო ფაქტორად ტოვებს.

გლობალურად გაზრდილი გაურკვევლობის, ადგილობრივი ტენდენციებისა და ფინანსურ ბაზარზე არსებული მოლოდინების გათვალისწინებით შემუშავებული სებ-ის ცენტრალური სცენარის მიხედვით, 2025 წელს ინფლაცია დროებით გადააჭარბებს მიზნობრივ მაჩვენებელს და საშუალოვადიან პერიოდში 3 პროცენტის გარშემო დასტაბილურდება. ეკონომიკაში ფუნდამენტური ფაქტორების შედარებით ნელი ნორმალიზებისა და მიმდინარე ძლიერი ეკონომიკური ზრდის საფუძველზე, ცენტრალურ სცენარში, წინა სცენართან შედარებით, რეალური მშპ-ის ზრდა 2025 წელს 5-დან 6.7 პროცენტამდე გადაიხედა. გრძელვადიან პერიოდში კი, მოსალოდნელია მისი პოტენციური დონის, 5 პროცენტის, ფარგლებში დასტაბილურება.

მზარდი გაურკვევლობის გათვალისწინებით, მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტმა, ერთი მხრივ, იმსჯელა მაღალინფლაციური რისკების სცენარზეც, რომლის რეალიზების შემთხვევაში ფუნდამენტური პროცესები მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთის უფრო მაღალ ტრაექტორიას მოითხოვს, ვიდრე ცენტრალური სცენარი. მაღალინფლაციური სცენარი ძირითადად ითვალისწინებს საერთაშორისო ბაზრებზე ბოლო დროს მომატებულ გაურკვევლობას, რომელიც სატარიფო პოლიტიკისა და ეკონომიკური ფრაგმენტაციის დაჩქარებას უკავშირდება. აღნიშნული რისკების რეალიზაცია, თავის მხრივ, მიწოდების ჯაჭვებს შეაფერხებს და გლობალურად მაღალინფლაციურ გარემოს ჩამოაყალიბებს, რაც საქართველოზეც შესაბამისად აისახება.

მეორე მხრივ, მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტმა განიხილა დაბალინფლაციური რისკების სცენარი, რომლის რეალიზების შემთხვევაში ფუნდამენტური პროცესები მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთის უფრო დაბალ ტრაექტორიას მოითხოვს, ვიდრე ცენტრალური სცენარი. გლობალურად გაზრდილმა გაურკვევლობამ და სატარიფო პოლიტიკამ, შესაძლოა, მსოფლიო მასშტაბით ვაჭრობის დივერსიფიკაციის პროცესი დააჩქაროს, რის შედეგადაც მოსალოდნელია მიწოდების ჯაჭვების გადაწყობა და რეგიონალიზაცია. ამ პროცესში კი საქართველოს, როგორც „შუა დერეფნის“ ქვეყნის, როლი დამატებით გაძლიერდება. ამასთან, აღნიშნული სცენარით აშშ დოლარი კვლავ გლობალურად შესუსტებული დარჩება და ამ ტენდენციების ფონზე გამყარებული ლარის გაცვლითი კურსი, იმპორტული ინფლაციის არხით, მთლიან ინფლაციაზე შემცირების მიმართულებით იმოქმედებს.

ყოველივე ზემოაღნიშნულზე მსჯელობის შედეგად, მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტმა ოპტიმალურად მიიჩნია განაკვეთის შემდგომი ნორმალიზების მიმართ ფრთხილი მიდგომის შენარჩუნება და მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთი, უცვლელად, 8 პროცენტზე დატოვა. მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთის შემდგომი ცვლილება დამოკიდებული იქნება რისკების ანალიზსა და მასზე დაფუძნებით განახლებულ მაკროეკონომიკურ საპროგნოზო სცენარებზე.

საქართველოს ეროვნული ბანკი ყველა ინსტრუმენტს გამოიყენებს ფასების სტაბილურობის შესანარჩუნებლად, რაც იმას ნიშნავს, რომ ფასების საერთო დონის ზრდა საშუალოვადიან პერიოდში 3 პროცენტთან ახლოს იქნება.

მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტის შემდეგი სხდომა 2025 წლის 18 ივნისს ჩატარდება”, – ვკითხულობთ ინფორმაციაში.

„ანაკლიის პორტთან დაკავშირებით გაკეთებული განცხადებები რეალობისგან შორსაა – მიმდინარეობს ინვესტორის შერჩევის პროცესი და არავის არავისთვის არაფერი გადაუცია, ეს ერთი, მეორეც: ახალი პორტის განვითარების სტრუქტურაში, რაც ჩვენ შერჩევის პროცესში თავიდანვე განვსაზღვრეთ, სრულად არის გათვალისწინებული სახელმწიფო ინტერესები, აქედან გამომდინარე, რაიმე საფრთხეებსა თუ პოტენციურ საფრთხეებზე საუბარი, რომლებიც ამ განცხადებებშია, საფუძველს და აზრს აბსოლუტურად მოკლებულია“ – აღნიშნა პირველმა ვიცე-პრემიერმა ამერიკელი კონგრესმენების მიერ ანაკლიის პორტის პროექტთან დაკავშირებული განცხადებების შეფასებისას.

ლევან დავითაშვილის თქმით, ეს განცხადებები კეთდება ისე, რომ არც საკმარისი ინფორმაციაა მოძიებული, არც ინფორმაციის შეფასება ხდება და ეს არის განცხადებები, რომლებიც არაფერს ეფუძნება და არაფერთან კავშირში არ არის.

„სრული ინფორმაცია აშშ-ის ელჩს მივაწოდეთ ჯერ კიდევ გასულ წელს, სამწუხაროა, რომ ამ პერიოდში მაინც კეთდებოდა არაზუსტი განცხადებები. ახლაც მივაწოდეთ სრული ინფორმაცია ელჩს, თუმცა, აღმასრულებელ ხელისუფლებასთან ერთად ასევე არის საკანონდებლო ხელისუფლება და ჩვენს მიერ ელჩისთვის ინფორმაციის გაზიარება არ ნიშნავს იმას, რომ ინფორმაცია მყისიერად ყველა პოლიტიკოსს გააჩნია, ასევე ყველა პოლიტიკოსს აქვს იგივე ან პროფესიონალური აღქმა ამ ყველაფრის. აქედან გამომდინარე, ძალიან მნიშვნელოვანია ოფიციალურმა სტრუქტურებმა მიიღონ სწორი ინფორმაცია და მათ ობიექტურად და პროფესიონალურად შეაფასონ ეს“, – განაცხადა პირველმა ვიცე-პრემიერმა.

ლევან დავითაშვილის თქმით, ანაკლიის პორტის პროექტი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ქვაკუთხედია ჩვენი ეკონომიკური განვითარებისთვის.

„ქვეყნის მნიშვნელოვანი პრიორიტეტია, რომ ჩვენი სატრანზიტო-სატრანსპორტო ფუნქცია გავზარდოთ – შუა დერეფნის განვითარება როგორც ჩვენი, ისე საერთაშორისო პარტნიორების ინტერესშია და აქ შეიძლება თანხვედრა იყოს ძალიან დიდი. აქედან გამომდინარე, ცხადია, უნდა იყოს სრული გარკვეულობა და როგორც აღვნიშნე, აშშ-ის საელჩოს გააჩნია სრული ინფორმაცია პორტის პროექტთან დაკავშირებით, რომ აქ არანაირ საფრთხეზე არ შეიძლება საუბარი, პირიქით, ეს არის ინტერესები საქართველოსთვის, სამხრეთ-აღმოსავლეთ და ცენტრალური აზიის, ევროპის ქვეყნებისთვის, ამერიკისთვის და ასე შემდეგ. ეს არის პროექტი, სადაც ყველას ინტერესის რეალიზება შეიძლება მოხდეს, თუმცა, უპირველესად, პროექტში გათვალისწინებული იქნება საქართველოს ინტერესები, ჩვენ დავიცავთ ჩვენი კანონმდებლობით განსაზღვრულ წესებს, პრინციპებს, პრიორიტეტებს და ეს არ ნიშნავს, რომ ვინმეს ინტერესებს ეწინააღმდეგება“, – აღნიშნა პირველმა ვიცე-პრემიერმა.

ეკონომიკის მინისტრი კერძო ინვესტორის შერჩევის მიმდინარე პროცესსაც შეეხო. მისი განმარტებით, ეს არის გრძელვადიანი პროცესი, რადგან ფინალისტი კომპანიის – ჩინურ-სინგაპურული კონსორციუმისგან მიღებულ წინადადებებთან დაკავშირებით კომისიას ჰქონდა კითხვები, მიმდინარეობს მათი დაზუსტება და სხვადასხვა საკითხების გარკვევა – საუბარია ძალიან კომპლექსურ, ათასობითგვერდიან დოკუმენტზე, რომელიც მოიცავს ძალიან ბევრ ტექნიკურ და კომერციულ ასპექტს, შესაბამისად, მიმდინარეობს ამ დოკუმენტის შესწავლა კონსულტანტებთან ერთად და კომუნიკაცია პრეტენდენტთან. ეკონომიკის მინისტრის თქმით, რამდენჯერმე იყო თხოვნა ვადების გადაწევის შესახებ, რადგან თითოეული დაზუსტების პერიოდში კომპანიას სჭირდება დამაზუსტებელი ინფორმაციის მომზადება და წარმოდგენა, აქედან გამომდინარე, მათ მიცემული აქვთ დამატებითი ვადა და საბოლოო გადაწყვეტილება მიღებული იქნება იმის მიხედვით, თუ პრეტენდენტისგან წარმოდგენილი საბოლოო წინადადებები რამდენად შესაბამისობაში იქნება წინასწარ არსებულ მოთხოვნებთან.

„კერძო პარტნიორის შერჩევა არ არის მარტივი პროცესი, ჩვენი მოლოდინი იყო ძალიან რეალისტური და ამაზე საუბრობდნენ ჩვენი გამოცდილი კონსულტანტებიც, ძირითადად ჰოლანდიური კომპანია, რომელიც არის საზღვაო-საკონსულტაციო საექსპერტო ბიურო, ჩვენ ამიტომ დავიწყეთ პორტის განვითარებისა და მშენებლობის პარალელური პროცესი, რაც ძალიან მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილება იყო იმისთვის, რომ დროში არ გვქონდეს დაგვიანება, პარალელურად ვქმნიდეთ ინფრასტრუქტურას და ასევე, იმ შემთხვევაში, თუ შევარჩევთ პარტნიორს, ეს მოხდეს მაქსიმალური პასუხისმგებლობით და ხარისხიანად, რადგან ერთია, შეარჩიო, გამოავლინო პარტნიორი და მერე მნიშვნელოვანია, თუ რა პირობებით იმუშავებს ეს პარტნიორი სახელმწიფოსთან ერთად“, – განაცხადა ეკონომიკის მინისტრმა.

ლევან დავითაშვილის ინფორმაციით, მიუხედავად იმისა, რომ ეკონომიკური პროექტი გახდა პოლიტიკური სპეკულაციის საგანი და დიდი პოლიტიკის ობიექტივში მოექცა, ანაკლიის პორტის პროექტი ვითარდება დინამიურად, პოზიტიურად და მთავრობას აქვს ადეკვატური მოლოდინები, მათ შორის, ვადებთან მიმართებაში.

„ვფიქრობთ, რომ 2028 წელი, რაც იყო გაცხადებული, არის ის ვადა, როცა პორტი შეძლებს ამოქმედებას, ეს არის მრავალფაზიანი განვითარების პროცესი და ის წარიმართება წარმატებით. სამშენებლო პარტნიორი შერჩეული გვყავს, მშენებლობის პროცესი მიდის ინტენსიურად და პროექტი ხორციელდება იმის მიუხედავად, გვეყოლება თუ არა კერძო პარტნიორი და ეს არის ძალიან მნიშვნელოვანი დეტალი“, – აღნიშნა ეკონომიკის მინისტრმა.

ლევან დავითაშვილის თქმით, პროექტი უნდა განხორციელდეს, ეს არის დაპირება მოსახლეობის წინაშე და სტრატეგიული გადაწყვეტილება, რომელიც საქართველოს მთავრობამ მიიღო.

„სახელმწიფომ უკვე აიღო ვალდებულება, ინვესტირება დაწყებულია პროექტში და მისი გაჩერების პერსპექტივა არ არსებობს. ეს იქნება მდგრადი პროექტი, რადგან ჩვენ ყველანაირი შესწავლა გვაქვს გაკეთებული. ეს იქნება სახელმწიფო პროექტი ან სახელმწიფოსა და კერძო პარტნიორის მიერ ერთობლივად განხორციელებული პროექტი – ყველა ვარიანტში, იქნება წარმატებით განხორციელებული, ქვეყნისთვის მნიშვნელოვანი სტრატეგიული პროექტი. შესაბამისად, ძალიან დიდი ფოკუსი იმაზე, თუ ვინ იქნება კერძო პარტნიორი, ცოტა გადამეტებულია, რადგან ამ შემთხვევაში, ჩვენ არ ვსაუბრობთ, ზოგადად, ჩინეთის და ამერიკის კონკურენციაზე, ეს აბსოლუტურად სხვა საკითხია – ჩვენ ვსაუბრობთ საქართველოს კონკრეტულ ინტერესებზე, სადაც გვაქვს კონკრეტული ეკონომიკური ამოცანები და ამ ამოცანებში ჯდება თანამშრომლობა ყველა პარტნიორთან, მათ შორის, ჩინეთთან, აშშ-სთან, ევროპასთან და მეზობელ ქვეყნებთან“, – განაცხადა ლევან დავითაშვილმა.

ანაკლიის ღრმაწყლოვანი ნავსადგურში საზღვაო სამუშაოები, რომელიც 2024 წლის სექტემბერში დაიწყო, კონტრაქტის თანახმად, დაახლოებით 3 წელში დასრულდება. ქართველ პარტნიორებთან ერთად, პორტის საზღვაო აკვატორიის მშენებლობას მსოფლიოში ერთ-ერთი მსხვილი, მაღალი რეპუტაციის, გამოცდილი, ევროპული საზღვაო მშენებელი კომპანია Jan De Nul N.V. (იან დე ნულ ენ ვი) ახორციელებს, რომელიც საერთაშორისო ტენდერის საფუძველზე შეარჩია. 

როგორც კომპანია „ანაკლიის საზღვაო ნავსადგურის” დირექტორმა ზურაბ სიჭინავამ განაცხადა, ანაკლიაში ნავსადგურის აკვატორიის დაღრმავებით და ტალღმტეხელის პროექტირება  – მშენებლობის სამუშაოები აქტიურ ფაზაშია. მისი თქმით, მიმდინარეობს ზღვაში ჩასაწყობი ქვის ლოდების/ინერტული მასალის ტრანსპორტირება სხვადასხვა მეზობელი რეგიონებიდან (იმერეთი, აჭარა, გურია) და ანაკლიის საზღვაო ნავსადგურის ტერიტორიაზე დასაწყობება. 

ზურაბ სიჭინავას ინფორმაციით, დღეში დაახლოებით 100-120 სატვირთო მანქანა შემოდის სამშენებლო ტერიტორიაზე და ხდება ქვის ლოდების მომარაგება. უკვე მოეწყო და მაისის თვეში ექსპლუატაციაში შევა ბეტონის სხვადასხვა კუბატურის ე.წ. „იქს ბლოკების” წარმოების პოლიგონი და შესაბამისად ტალღმტეხელისთვის საჭირო სამშენებლო მასალების წარმოება ადგილზე/სამშენებლო მოედანზე განხორციელდება. მისი თქმით, დანიის სამეფოს დედაქალაქში – ქალაქ კოპენჰაგენში არსებულ DHI-ს ლაბორატორიაში მიმდინარეობს და დასასრულს უახლოვდება ანაკლიაში ასაშენებელი ტალღმტეხელის ჰიდრო-დინამიკური ზეგავლენის კვლევა-შეფასება. 
„ამჟამად მიმდინარეობს მომავალი პორტის ტერიტორიაზე საჭირო ოდენობის სამშენებლო მასალების დასაწყობება, რათა უშუალოდ მშენებლობის პროცესს ხელი არ შეეშალოს და დაახლოებით 1,5 კმ-ის ტალღმტეხელის მშენებლობა საპროექტო ვადებში დასრულდეს. ასევე დაგეგმილია ნავსადგურში შემომავალი არხის მაქსიმალური დაღრმავება, რათა დიდი მოცულობის გემები შემოვიდნენ და ამ მიზნით დაგეგმილია 10 მლნ კუბური მეტრი ქვიშის ამოღება,” – აღნიშნა ზურაბ სიჭინავამ. 

კომპანია „ანაკლიის საზღვაო ნავსადგურის” დირექტორის თქმით, იმ დროისთვის, როდესაც სახელმწიფო შეარჩევს საერთაშორისო პარტნიორს ანაკლიის პორტის პროექტისთვის, ნავსადგურის აკვატორიაში საზღვაო სამუშაოების დიდი ნაწილი უკვე შესრულებული იქნება.

გავრცელებული ინფორმაცია, თითქოს Visa და Mastercard-ის საქმიანობის შეზღუდვა იგეგმება, დეზინფორმაციაა, – ამის შესახებ განცხადებას ეროვნული ბანკი ავრცელებს.

ამასთან, ეროვნული ბანკის განმარტებით, მსოფლიო ბანკთან ერთად მუშაობენ მყისიერი გადახდების სისტემის დანერგვის პროექტზეც, რა სისტემაც მოსახლეობისადა ბიზნესის წარმომადგენლებისთვის 2026 წლის მეორე ნახევრიდან იქნება ხელმისაწვდომი.

როგორც სებ-ი აცხადებს, „აღნიშნული არასაბარათე და ტრადიციული საბარათე (VISA, Master Card, American Express) საგადახდო სქემები საქართველოში, ისევე როგორც მსოფლიოს წამყვან ქვეყნებში, იმუშავებს ერთმანეთის პარალელურად, რაც შექმნის საგადახდო სფეროში მეტ კონკურენციას და უზრუნველყოფს მოსმახურების ფართო არჩევანს მომხმარებლისთვის“.

„გვსურს გამოვეხმაუროთ სხვადასხვა მედიასაშუალებებში გავრცელებულ დეზინფორმაციას იმის შესახებ, რომ თითქოს საქართველოში საგადახდო სისტემების – VISA და MASTERCARD-ის საქმიანობის შეზღუდვა იგეგმება.

პირველ რიგში, განვმარტავთ, რომ ეს არის დეზინფორმაცია და რეალური ფაქტების მცდარი ინტერპრეტაციის მცდელობა, რომელიც არ შეესაბამება სინამდვილეს.

საქართველოს ეროვნული ბანკის ერთ-ერთი ფუნქციაა, ხელი შეუწყოს საგადახდო სისტემის უსაფრთხო, მდგრად და ეფექტიან ფუნქციონირებას.

ამ ფუნქციის შესასრულებლად, ეროვნული ბანკი მუდმივად ზრუნავს ქვეყნის საგადახდო სისტემის განვითარებისთვის, მისი ხელმისაწვდომობის, ეფექტიანობის, უსაფრთხოების გაუმჯობესებისთვის, ასევე ამ კუთხით კონკურენტული გარემოს შექმნისთვის. კერძოდ, ეროვნული ბანკი თავად ავითარებს საგადახდო ინფრასტრუქტურას, ამზადებს წინადადებებს საკანონმდებლო ცვლილებებისთვის, ასევე თანამშრომლობს მსოფლიოს წამყვან ტექნოლოგიურ კომპანიებთან, მათ შორისაა საერთაშორისო საბარათე სისტემები Visa და Mastercard.

აღნიშნული კომპანიები 25 წელზე მეტია წარმოდგენილები არიან საქართველოში და უდიდესი წვლილი შეაქვთ ქვეყნის საგადახდო სფეროს განვითარებაში, რაც საქართველოში უნაღდო გადახდების ზრდის ერთ-ერთ მთავარი ხელშემწყობი იყო. Visa და Mastercard-თან თანამშრომლობის ფარგლებში პერიოდულად ინერგება ახალი პროდუქტები, მათ შორის ტრანს-სასაზღვრო გადარიცხვების საშუალებები.

თუმცა ფინანსური ტექნოლოგიების განვითარებამ, საშუალება მისცა მსოფლიოს წამყვან ტრადიციულ საგადახდო სისტემებს გაეუმჯობესებინათ მათი ეფექტიანობა, კერძოდ, შეიქმნა ახალი თაობის სისტემა – მყისიერი გადახდების სისტემა, რომელიც დღეის მდგომარეობით უკვე 120-ზე მეტ ქვეყანაში დაინერგა. ეს სისტემები მუშაობენ ბარათების გამოყენების გარეშე და აქვთ შესაძლებლობა საბოლოო მომხმარებელს შესთავაზონ საბარათე გადახდების ანალოგიური გადახდის მეთოდი, გარკვეულ შემთხვევებში მეტი უპირატესობებით, როგორიცაა ოპერაციის განხორციელების ხარჯი და გადარიცხვის მიმღებისთვის თანხის დაუყოვნებელი ხელმისაწვდომობა.

ეროვნულმა ბანკმა რამდენიმე წლის წინ, მსოფლიო ბანკთან ერთად, დაიწყო მყისიერი გადახდების სისტემის დანერგვის პროექტზე მუშაობა. აღნიშნული სისტემა 2026 წლის მეორე ნახევრიდან ხელმისაწვდომი იქნება უკვე ჩვენი მოსახლეობისთვის და ბიზნესის წარმომადგენლებისთვის. უფრო მეტიც, აღნიშნული სისტემა კიდევ უფრო მეტად განავითარებს, ე.წ. „ღია ბანკინგის“ მომსახურებებს, რომლებსაც საქართველოში სთავაზობენ ეროვნული ბანკის მიერ რეგისტრირებული ფინტექ კომპანიები საგადახდო მომსახურების პროვაიდერების სტატუსით. უნდა აღინიშნოს, რომ არასაბანკო საგადახდო მომსახურების პროვაიდერების ინსტიტუტის ჩამოყალიბება და „ღია ბანკინგის“ მომსახურების ხელშეწყობა, საქართველოს ევროკავშირთან ასოცირების ხელშეკრულების ერთ-ერთი მოთხოვნაა, რომელიც სრულად იყო შესრულებული 2022 წელს განხორციელებული საკანონმდებლო ცვლილებებით. მყისიერი გადახდებისა და ღია ბანკინგის მომსახურებების სინერგია საშუალებას მისცემს მომხმარებლებს და კერძო სუბიექტებს თავიანთ მოთხოვნებზე მორგებული და ხელმისაწვდომი მომსახურება მიიღონ. უნდა აღინიშნოს რომ საქართველოში საბარათე გადახდების საკმაოდ მაღალ დონეზე განვითარების მიუხედავად, კვლავ მცირე მეწარმეებისთვის ეს გადახდის მეთოდი არ არის ფართოდ ხელმისაწვდომი მისი მომსახურების მაღალი საკომისიოს გამო. სწორედ, მყისიერი გადახდების სისტემა ფინტექ კომპანიებთან კოლაბორაციით, გაზრდის ელექტრონული გადახდების ხელმისაწვდომობას იმ სექტორში, რომელიც დღეს ამ მომსახურებას მოკლებულია.

დამატებით უნდა აღინიშნოს, ახალი საგადახდო სისტემა იმუშავებს საერთაშორისო სტანდარტის საფუძველზე და თავსებადია ევროს ერთიანი საგადახდო სივრცის (SEPA) სქემებთან, რაც საშუალებას მოგვცემს SEPA გეოგრაფიულ არეალში საქართველოს გაწევრიანების შემდეგ განვახორციელოთ ჩვენი ქვეყნის საგადახდო სისტემის ევროპულ საგადახდო სისტემასთან ინტეგრაცია.

განვმარტავთ, რომ ზემოთ აღნიშნული არასაბარათე და ტრადიციული საბარათე (VISA, Master Card, American Express) საგადახდო სქემები საქართველოში ისევე როგორც მსოფლიოს წამყვან ქვეყნებში მუშაობს და კვლავაც იმუშავებს ერთმანეთის პარალელურად, რაც შექმნის საგადახდო სფეროში მეტ კონკურენციას და უზრუნველყოფს მოსმახურების ფართო არჩევანს მომხმარებლისთვის“, – ნათქვამია ინფორმაციაში.

2024 წელს საქართველოდან დაფნის ფოთლის ექსპორტი მნიშვნელოვნად, 94%-ით გაიზარდა, – ამის შესახებ გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტრო იუწყება. როგორც უწყების აგროსასურსათო პროდუქციით საგარეო ვაჭრობის ანალიზში ვკითხულობთ, საექსპორტო ფასი 2023 წელთან შედარებით 40%-ით გაიზარდა და 3.98 $/კგ შეადგინა.

მათივე ინფორმაციით, წლიურად 16.6 მლნ დოლარით გაზრდის შემდეგ, გასულ წელს დაფნის ფოთლის ექსპორტმა 34.4 მლნ დოლარი (8.6 ათასი ტონა) შეადგინა.

პროდუქციის ძირითადი საექსპორტო ბაზრებია ჩინეთი (80%) და რუსეთი (14%).

სამინისტროს დათვლით, ჩინეთში გასულ წელს 28.5 მლნ აშშ დოლარის ღირებულების დაფნის ფოთოლი გავიდა, რაც წლიურად 18.5 მლნ დოლარით გაზრდილი მაჩვენებელია.